سید عباس عراقچی (متولد ۱۴ آذر ۱۳۴۱، تهران) دیپلمات و سیاستمدار ایرانی است که از سال ۱۴۰۰ به‌عنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعالیت می‌کند. از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، وی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران بود و همچنین از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ در وین بوده است. عراقچی در دولت چهاردهم به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه به مجلس شورای اسلامی معرفی شد.
زندگی شخصی
عراقچی در آذر ۱۳۴۱ در تهران و در یک خانواده سنتی به دنیا آمد. او سه خواهر و سه برادر دارد که بیشتر آن‌ها در حوزه تجارت و بازرگانی فعالیت می‌کنند. پدربزرگ وی تاجر فرش بود و در ۱۷ سالگی پدرش را از دست داد. دو برادر بزرگتر او، یکی عضو هیئت رییسه اتحادیه صادرکنندگان و دیگری عضو اتحادیه فروشندگان است. برادرزاده‌اش، سید احمد عراقچی، از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۷ معاون ارزی رییس کل بانک مرکزی ایران بود که در پی نوسانات بازار ارز برکنار و توسط قوه قضائیه دستگیر شد. همسر عراقچی، بهاره عبداللهیان است و آن‌ها دارای دو پسر و یک دختر هستند.
تحصیلات
عراقچی کارشناسی روابط بین‌الملل خود را از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه و کارشناسی ارشد علوم سیاسی را از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دریافت کرد. او همچنین دارای دکترای اندیشه‌های سیاسی از دانشگاه کنت است.
پیشینه حرفه‌ای
عباس عراقچی فعالیت شغلی خود را از سال ۱۳۶۷ در وزارت امور خارجه آغاز کرد. او در جنگ ایران و عراق عضو سپاه پاسداران بود. بین سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ به عنوان سفیر ایران در فنلاند و از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ به عنوان سفیر ایران در ژاپن فعالیت کرد. در سال ۱۳۹۲ برای یک دوره ۴ ماهه سرپرست سخنگوی وزارت امور خارجه بود و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه بود. پس از تغییر ساختار وزارت خارجه، از ۲۷ دی ۱۳۹۶ تا ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ به عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه فعالیت کرد و در حال حاضر به‌عنوان مشاور عالی وزیر امور خارجه، عضو انجمن ملی دیپلماسی و دبیر شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.
فعالیت‌های دیپلماتیک
عراقچی به عنوان سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه، معاون پیشین وزارت امور خارجه در امور آسیا و اقیانوسیه و سفیر ایران در ژاپن از اسفند ۱۳۸۶ تا مهر ۱۳۹۰ خدمت کرده است. پس از تغییر ساختار وزارت خارجه، وی از ۱ بهمن ۱۳۹۶ تا ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه فعالیت کرد.
در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲، پس از ثبت نام سخنگوی وزارت امور خارجه برای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، رامین مهمانپرست خواستار کناره‌گیری خود از سمت سخنگویی شد. به‌دنبال آن، عباس عراقچی به‌عنوان سخنگوی جدید وزارت امور خارجه منصوب شد. کمتر از چهار ماه بعد، در ۷ شهریور ۱۳۹۲، مرضیه افخم جایگزین عراقچی شد و در ۱۳ شهریور ۱۳۹۲، با حکم محمد جواد ظریف به عنوان معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه منصوب گردید. وی پس از امضای برجام موفق به دریافت نشان لیاقت و مدیریت از رئیس‌جمهور شد.
پیشینه شغلی
پیشینه‌های شغلی به ترتیب تقدم و تأخر تاریخی:
- معاون سیاسی وزارت امور خارجه (از ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰)
- معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه (از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶)
- سخنگوی وزارت امور خارجه (از اردیبهشت ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲)
- سفیر ایران در ژاپن (از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰)
- معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه (از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶)
- رئیس دانشکده روابط بین‌الملل (از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴)
- رئیس اداره اول اروپای غربی وزارت امور خارجه (از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳)
- سفیر ایران در فنلاند (از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲)
- همزمان سفیر ایران در استونی (از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲)
- مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (از ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸)
- سردبیر مجله سیاست خارجی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (از ۱۳۷۸)
- معاون پژوهشی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (از ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸)
- رئیس مرکز مطالعات خلیج فارس دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷)
- معاون سفیر ایران در سازمان همکاری اسلامی ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶
- معاون ادارهٔ مجامع اسلامی، منطقه‌ای و غیرمتعهدهای وزارت امور خارجه (از ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲)
- کارشناس بین‌الملل وزارت امور خارجه (از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰)
فعالیت‌های علمی
- رتبهٔ اول پژوهشگر برگزیدهٔ وزارت امور خارجه از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (۱۳۸۴)
- عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل با رتبهٔ استادیاری (از ۱۳۸۴ تاکنون)
- عضو شورای راهبردی سیاست خارجی وزارت امور خارجه (از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶)
- عضو کمیسیون علوم اجتماعی و تربیتی شورای پژوهش‌های علمی کشور (۱۳۷۸)
- سردبیر مجلهٔ سیاست خارجی (از ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹)
- عضو هیئت تحریریهٔ مجلهٔ سیاست خارجی (از ۱۳۷۷ تاکنون)
- عضو هیئت تحریریهٔ همشهری دیپلماتیک (از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶)
- استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه
